Piaskun

The Sandman

reż. The Quay Brothers, Will Tuckett / Wielka Brytania 2000 / 41’

napisy: polskie i angielskie

Retrospektywa: Bracia Quay

Alicja w Odczarowanej Krainie, De Artificiali Perspectiva albo Anamorfoza, Duet – wariacje na wyzdrowienie ‘A’ , Eurydyka, tak ukochana, Gabinet Jana Švankmajera, praskiego alchemika filmu , Grzebień (Z muzeów snu), In Absentia, Instytut Benjamenta, albo ów sen, który nazywają życiem , Inventorium śladów, Kaligraf, Maska, Piaskun, Próby do wymarłych anatomii, Spotkanie na szczycie, Stille Nacht I (Dramolet), Stille Nacht II (Czy wciąż jesteśmy małżeństwem?), Stille Nacht III (Opowieści z wiedeńskich lasów), Stille Nacht IV (Can’t Go Wrong Without You), Stroiciel trzęsień ziemi, Ta nienazywalna miotełka (Epos o Gilgameszu), Ulica Krokodyli, Widmowe muzeum: losowe wycieczki w podziemia kolekcji medycznej Sir Henry’ego Wellcome’a

Indeks cyklu

"Bracia Quay wielokrotnie w przeszłości odwiedzali Polskę, ale przyjeżdżali prywatnie, zobaczyć znajomych i poszukać inspiracji, bądź półprywatnie w charakterze gości garstki ich kultowych wyznawców z dyskusyjnych klubów filmowych. Teraz zjawiają się w świetle reflektorów, uczestniczą w konferencjach prasowych, udzielają wywiadów mediom. Jak się czują w tej nowej roli? - Przytłoczeni. Przyjeżdżaliśmy zawsze do Polski jakby tylnym wjazdem. Chodziliśmy sobie po ulicach na piechotę. Teraz wożą nas wszędzie taksówką. Jest zupełnie inaczej. Zrobiliśmy w końcu skromny, niskobudżetowy film [Instytut Benjamenta]. Kiedy dowiedzieliśmy się, że Roman Gutek go kupił, pomyśleliśmy sobie: ten człowiek musi być szalony!" (Marcin Giżycki, Nie tylko Disney, Warszawa 2000)

Urodzili się w 1947 roku w Norristown koło Filadelfii, w stanie Pensylwania, bracia bliźniacy, twórcy filmowych animacji, reklam telewizyjnych, scenografowie filmowi i teatralni. Reżyserzy dwóch filmów pełnometrażowych: Instytut Benjamenta i Stroiciel trzęsień ziemi oraz wielu krótkometrażowych animacji, z których najsłynniejszą jest adaptacja opowiadania Brunona Schulza Ulica krokodyli.

Bracia Quay studiowali ilustratorstwo na Philadelphia College of Art, w latach 1969 - 1972 uczyli się w londyńskim Royal College of Art. Po skończeniu szkół pracowali m.in. jako ilustratorzy książek w Nowym Jorku. W 1978 roku otrzymali National Endowment Grant for the Arts, co umożliwiło im wyjazd do Europy. Przez krótki czas przebywali w Belgii, Holandii i Wielkiej Brytanii. Brytyjski Instytut Filmowy (BFI) przyznał im 7000 funtów na ich pierwszy eksperymentalny projekt filmowy - Nocturna Artificalia. Oryginalny charakter debiutu zdobył uznanie, co pozwoliło im realizować kolejne projekty.

W 1980 roku wystąpili w filmie Petera Greenawaya Kronika wypadków jako bracia Ipson i Pulat Fallari. W tym czasie razem z Keithem Griffithsem założyli własne studio filmowe, Atelier Koninck, które obecnie mieści się w Southwark w południowej części Londynu. W połowie lat 80., kręcąc dokumenty dla Channel 4, trafili do Pragi i poznali Jana Švankmajera. Hołdem dla wielkiego czeskiego surrealisty i reżysera filmowego była animacja Gabinet Jana Švankmajera.

Pierwszy film Quayów nakręcony na taśmie 35 mm to jedno z najbardziej znanych dzieł braci, inspirowana prozą Schulza Ulica krokodyli (1986). Zaś debiutem fabularnym był Instytut Benjamenta (1995). W 2002 roku dla filmu Frida w reżyserii Julie Taymor zrealizowali minutową animowaną wizję jego tytułowej bohaterki, meksykańskiej malarki Fridy Kahlo. W 2003 współpracowali z kompozytorem Stevem Martlandem - na potrzeby wielkanocnego projektu Death and Ressurection wystawionego w galerii Tate Modern nakręcili cztery krótkie animacje (Poor Roger, Oranges And Lemons, Green Gravel, Jenny Jones).

Bracia mają też na swoim koncie realizację teledysków dla tak różnych artystów jak: Peter Gabriel, 16 Horsepower, His Name Is Alive, Sparklehorse oraz reklam telewizyjnych.

Ich drugi pełnometrażowy film fabularny Stroiciel trzęsień ziemi miał swoją premierę podczas 6. NH we Wrocławiu. Quayowie kilkakrotnie byli w Polsce - w 1998 roku z okazji polskiej premiery Instytutu Benjamenta odwiedzili warszawskie kino Muranów, byli gośćmi 43. Krakowskiego Festiwalu Filmowego, wzięli udział w sympozjum organizowanym przez Stowarzyszenie Filmowców Polskich w Łańcucie w 2007 roku. W roku 2009 Bracia Quay zrealizowali w Polsce film dokumentalno-animowany Inwentorium śladów, którego producentem było studio Marka Serafińskiego przy udziale Muzeum Zamku w Łańcucie i TVP. Kolejny film Quayów Maska wg opowiadania Stanisława Lema powstaje w łódzkim Se-ma-forze.

Filmografia:

jako reżyserzy

• 1979 Nocturna Artificalia (Nocturna Artificalia, or Those Who Desire Without End (21') [British Film Institute]

• 1980 Punch & Judy (Tragical Comedy Or Comical Tragedy) (52') [Arts Council of Great Britain]

• 1981 Ein Brudermord (6') [GLAA]

• 1981 The Eternal Day Of Michel De Ghelderode (30') [Arts Council of Great Britain]

• 1982 Igor - Chez Pleyel - The Paris Years (25') [Channel Four]

• 1983 Leoš Janáček: Intimate Excursions (25') [Channel Four]

• 1984 Gabinet Jana Švankmajera (The Cabinet Of Jan Svankmajer) (14') [Channel Four]

• 1985 Bezimienna panna młoda Epos o Gilgameszu (The Epic Of Gilgamesh/ Little Songs of the Chief Officer of Hunar Louse or This Unnameable Little Broom) (11') [Channel Four]

• 1986 Ulica krokodyli (Street Of Crocodiles) (20') [British Film Institute]

• 1987 Próby dla wymarłych organizmów (Rehearsals For Extinct Anatomies) (14') [Channel Four]

• 1988 Dramolet (Stille Nacht I) (1') [MTV]

• 1989 Ex-Voto / The Pond (1') [MTV]

• 1990 Grzebień (The Comb /From The Museums Of Sleep) (18') [Channel Four]

• 1990 De Artificiali Perspectiva Or Anamorphosis (13') [J Paul Getty Trust]

• 1991 The Calligrapher Parts I, II, III (1') [BBC]

• 1991 Are We Still Married? (Stille Nacht II) (3') [4AD]

• 1992 Long Way Down (Look What The Cat Drug In) (3')

• 1992 Tales From The Vienna Woods (Stille Nacht III) (3') [Atelier Koninck QBFZ]

• 1993 Can't Go Wrong Without You (Stille Nacht IV) (3') [4AD]

• 1994 Instytut Benjamenta (Institute Benjamenta, or This Dream People Call Human Life) (105') [Channel Four/ Image Forum/ British Screen/ Pandora Films]

• 1995 The Summit

• 1999 Duet - Variations For The Convalescence Of 'A' (16') [Channel Four]

• 2000 The Sandman (41') [Channel Four]

• 2000 In Absentia (20') [BBC]

• 2000 Dog Door (Stille Nacht V) (5')

• 2003 Poor Roger / Oranges And Lemons / Green Gravel / Jenny Jones

• 2003 Muzeum fantomów (The Phantom Museum: Random Forays Into the Vaults of Sir Henry Wellcome's Medical Collection) (11') [The Wellcome Trust]

• 2006 Stroiciel trzęsień ziemi (The Piano Tuner of Earthquakes) (99')

• 2009 Inwentorium śladów (23')- produkcja [Serafiński Studio Graficzno - Filmowe]

jako aktorzy

• 1980 Katalog ofiar (The Falls) - Stephen i Timothy Quay jako Ipson i Pulat Fallari

• 2000 Muzeum fantomów (The Phantom Museum) - Stephen Quay jako Kustosz