Marta Rosół: Pracujecie razem od piętnastu lat. Możecie jeszcze na siebie patrzeć? Czy macie energię, by działać w duecie?

Matthias Müller: To staje się łatwiejsze z każdym dniem.

Christoph Girardet: To jego odpowiedź! Wytrzymujemy ze sobą dlatego, że każdy z nas ma swoje życie, robi coś na własną rękę. To jest właśnie przepisna sukces – nie robimy wszystkiego razem. Musimy za sobą zatęsknić.

M.M.: – Daj spokój. Z każdym rokiem pewność i zaufanie się wzmacniają. Możemy czerpać o wiele więcej radości ze wspólnego tworzenia niż dawniej. Piętnaście lat temu to była próba, która przerodziła się w coś trwałego i owocnego.

Robicie też indywidualne projekty?

M.M.: – Christoph ma swoją drogę artystyczną, regularnie produkuje. Moje indywidualne projekty nie są dla mnie tak ważne. Swoją energię poświęcam na przekazywanie wiedzy innym i wspólną pracę.

Jak tworzy się filmy bez kamery, aktorów, scenografii?

Ch.G.: – Duże znaczenie ma nasze podejście. W dzisiejszych czasach produkuje się dużo filmów. I dobrze, niech powstają. Dla mnie najważniejsze jest zrozumienie, o czym są te filmy, jakie emocje w nas wywołują. To nie jest tylko analizowanie, to specyficzny język porozumiewania.

M.M.: – Analizowanie i zbieranie materiału to pierwsze kroki. W następnych musimy przetransformować te obrazy w zupełnie coś innego.

Może to nie tylko film z nową interpretacją, ale pewien rodzaj sztuki krytycznej?

Ch.G.: – Oczywiście, że tak. Z jednej strony może to być krytyka nad zastanym systemem produkcji. Jednak z drugiej strony jest to również poszanowanie tych obrazów. W ten sposób oddajemy im cześć.

M.M.: – Chodzi o zdefiniowanie piękna w nich tkwiącego. A piękno tkwi w szczegółach.

Nie interesuje więc Was fabuła?

M.M.: – Skupiamy się bardziej na wyimku sceny, nie obchodzi nas, co było przedtem, a co potem. Czasami jest to jedno ujęcie wyciągnięte z filmu trwającego dziewięćdziesiąt minut albo nawet fragment ujęcia.

Ch.G.: – I w nim może nas interesować przedmiot, kolor, jakaś emocja. W naszym ostatnim filmie trudno jest rozpoznać oryginalne źródło obrazu.

M.M.: – I nie jest ono istotne. W „Cut” chodziło o przemianę materiału w nową, mam nadzieję, że poetycką i stawiającą wyzwanie kompozycję.
„Cut” jest inny, tak samo jak „Mirror”, który stworzyliście sami, od podstaw, bez użycia cudzych materiałów.

M.M.: – Zanim zaczęliśmy współpracować, nie tworzyliśmy found footage. Pracowaliśmy z obrazami wykreowanymi przez siebie.

Ch.G.: – Chcieliśmy też, aby nasze found footage było inne. Bawimy się kompozycją, łączeniem obrazów, muzyką. Po kilku filmach zrealizowanych tą techniką w stu procentach poczuliśmy, że potrzebujemy stworzyć coś razem, od podstaw. Dzięki temu nie ma rutyny.

M.M.: – Ale nawet te filmy, które robimy sami, nie mają scenariuszy. Pozostawiamy sobie dużo wolnej przestrzeni w tworzeniu filmów. To musi być dynamiczne, nieprzewidywalne. To istota naszej współpracy.

Ch.G.: – „Mirror” miało scenariusz, który kompletnie nie wyszedł. Scenariusz zakłada jakiś porządek, a my chcieliśmy, aby obraz otwierał przed nami nowe drogi, aby w ten sposób się rozwijał.

M.M.: – Dotyczy to wszystkich naszych filmów. Nie traktujemy obrazów jako przedmiotów, chcemy, żeby były naszymi artystycznymi partnerami. One muszą do ciebie przemawiać.

W jednym z wywiadów Matthias powiedział, że melodramat jest najlepszy do found footage.

M.M.: – Myślę, że w tym, co robimy, jest coś schizofrenicznego. Z jednej strony jest to praca analityczna, krytyczna, a z drugiej wykorzystujemy moc obrazu, która oddziałuje na człowieka. Nasza praca jest naładowana emocjami jak melodramat.

Ch.G.: – To balansowanie między zdystansowaniem do obrazu a uwodzeniem obrazem. Melodramat jest tandetną produkcją, a ja chcę się tej tandety pozbyć.

M.M.: – Melodramat oferuje zbyt dużo, wszystko jest przerysowane. To jak zaproszenie, by zabrać coś dla siebie.
Melodramat to najbardziej wpływowy gatunek?

Ch.G.: – Tak, był przecież wykorzystywany politycznie.

M.M.: – Dzisiaj widać jego oddziaływanie w wielu filmach. On wyznaczył role, sposób narracji, budowę.
I dzięki temu tak dobrze oddziałuje na publiczność. Jak Wy chcecie to robić?

M.M.: – Mam nadzieję, że nasza praca jest na tyle wielopoziomowa, a publiczność na tyle zróżnicowana, że każdy wyciągnie z filmów coś ciekawego. Found footage można czytać na wiele sposobów.

Ch.G.: – Nie martwimy się sprzedażą, to duża swoboda. Kiedy robię film, jestem swoją własną publicznością. Obraz musi coś zakomunikować i zachwycić.

M.M.: – W found footage jest coś zagadkowego, dużo decyzji podejmujemy intuicyjnie.

Ch.G.: – Przeprowadzamy najpierw proces intelektualny, ale i tak, z czasem, okazuje się, że intuicja jest najlepszym doradcą. Nie wiem, jak zakończy się nasza praca, i to jest najlepsze. Inaczej umarłbym z nudów.

Rozmawiała Marta Rosół