W konkursie znajdzie się 12 pełnometrażowych autorskich filmów dokumentalnych. Chciałbym zwrócić uwagę na "La Danse. Balet Opery Paryskiej" zrealizowany przez Fredericka Wisemana. Balet w obiektywie reżysera staje się maszyną z tysiącem trybików, która wyczarowuje zwiewne i lekkie przedstawienia.

W "Themerson and Themerson" Wiktoria Szymańska kreśli portret legendarnych artystów awangardy.

"Wasze miasta trawą zarosną", zrealizowany przez Brytyjkę Sophie Fiennes, to hipnotyzujący film o Anselmie Kieferze, charyzmatycznym niemieckim artyście, mistyku i alchemiku współczesnej sztuki. Bohater od dekady tworzy "dzieło totalne", połączenie instalacji i architektury, inspirowane kabalistycznymi księgami z XIII wieku. Z kolei we francuskim "I tak nie zależy nam na muzyce" zobaczymy panoramę japońskiej muzyki alternatywnej początków XXI wieku.

W cyklu "Trzecie oko", prezentującym filmy zrealizowane przez artystów ze świata sztuk wizualnych, odbędzie się retrospektywa Mary Mattuschki - jednej z najciekawszych postaci austriackiego wideo-artu. Wizualnie rozpasane i ekscentryczne filmy dotykają takich kwestii, jak: kobiecość, cielesność i seksualność. W tym samym cyklu zostanie pokazana "Pepperminta" Pipilotti Rist, jednej z najsłynniejszych artystek wideo. Z kolei polski film "Sailor" Normana Leto to pełnometrażowy debiut głośnego artysty nowych mediów, jeden z najbardziej ekscentrycznych filmów ostatnich lat.

Na Wzgórzu Partyzantów 24, 25 i 26 lipca Krzysztof Wodiczko przedstawi przygotowaną specjalnie na festiwal instalację poruszającą przemilczany problem polskich weteranów wojennych z Afganistanu i Iraku oraz ich rodzin, zmagających się z trudnościami powrotu do normalnego życia. A jednym z najważniejszych wydarzeń będzie jedyny w Polsce pokaz opery światowej sławy holenderskiego kompozytora i reżysera filmowego Michela van der Aa - "Księga niepokoju", adaptacja prozy portugalskiego modernistycznego poety Fernando Pessoi. Multimedialne widowisko będzie połączeniem opery, filmu i elektronicznej awangardy. Narratorem na scenie opery będzie sam Klaus Maria Brandauer.

Bohaterowie tegorocznych retrospektyw oprócz filmów pokażą także swoje wystawy lub instalacje. W galerii Na Solnym można będzie zobaczyć cykl panoramicznych fotografii tureckiego reżysera Nuri Bilge Ceylana, prezentujących nieznane oblicze jego kraju. Bracia Quay, wspólnie z wrocławskim rzeźbiarzem Olafem Brzeskim, otworzą w galerii Design BWA swoje intymne "Dormitorium", zbiór miniaturowych scenografii użytych w ich najsłynniejszych animacjach. Zbudują też instalację dedykowaną Wojciechowi Jerzemu Hasowi, która będzie towarzyszyć poświęconej reżyserowi wystawie w Galerii Sztuki Współczesnej "Awangarda".

Z retrospektywą Hasa będzie też związana prezentacja multimedialna wrocławskiego artysty Witolda Liszkowskiego "Pętla - sztuka osobista" na Jatkach. Agnes Janich, młoda polska artystka, zaprezentuje w synagodze Pod Białym Bocianem performance poświęcony pamięci Holocaustu, a w Galerii Miejskiej Katarzyna Żelaska pokaże obrazy będące próbą odpowiedzi na pytanie, jak kultura audiowizualna może inspirować malarstwo. Zaś malarz, rysownik i ilustrator Stasys Eidrigevicius, którego rok temu oglądaliśmy w filmie "Buzkaszi", pokaże zbiór swoich ilustracji książkowych. Z niektórych skorzystał Daniel Szczechura przy realizacji swojej animacji "Dobranocka".

Roman Gutek

Gazeta Wyborcza Wrocław, 12.07.2010