Obsada

Oliver Reed, Vanessa Redgrave, Dudley Sutton, Max Adrian, Michel Gothard, Murray Melvin

nagrody

IFF Venice 1971 - Best Foreign Film; Italian National Syndicate of Film Journalists 1972 - Best Foreign Director; National Board of Review, USA 1972 - Best Director

Opis filmu

Rok 1634. We Francji kardynał Richelieu i Fronda króla Ludwika XIII łamią ostatnie bastiony protestanckiego oporu. W mieście Loudun niepokorny ksiądz Urban Grandier – wolnomyśliciel odrzucający dogmaty wiary katolickiej – przeciwstawia się królewskiemu nakazowi rozbioru miejskich murów obronnych. Władze szukają sposobności, by oczernić i usunąć wichrzyciela. Dostarcza jej siostra Jeanne, darząca Grandiera nieodwzajemnionym uczuciem. Oskarża ona kapłana o kontakty z diabłem. Najodważniejszy – tak intelektualnie, jak i inscenizacyjnie (scenografia: Derek Jarman) – film Russella to rozprawa z procederem instrumentalnego wykorzystania religii. Fabuła filmu inspirowana jest autentycznymi wydarzeniami stanowiącymi temat książki Aldousa Huxleya Diabły z Loudun. Russell skupia się przede wszystkim na postaci księdza Grandiera, w którego figurze zamyka swoje własne obsesje dotyczące wiary i wolności człowieka. Dramat zostaje wyrażony przez kalejdoskop tyleż przerażających, co groteskowych obrazów, które przez swoją intensywność oddają stan cierpienia bohaterów.

Piotr Kletowski

Informacje o reżyserze

Ken Russell

Enfant terrible brytyjskiego kina (1927-2011). Często zwany brytyjskim Fellinim, choć od Felliniego różniło go to, że znacznie częściej niż włoski mistrz przekraczał granice dobrego smaku. Wypracował niezwykły „teledyskowy” styl. W swojej karierze portretował przede wszystkim innych artystów, ale na wyżyny filmowego rzemiosła wspiął się subtelnymi adaptacjami erotycznej klasyki D.H. Lawrence’a. Był filmowym samoukiem, do branży wszedł jako znakomity fotosista. Wcześniej był m.in. tancerzem, pilotem w RAF-ie i marynarzem. Umiłowanie dynamiki i ruchu będzie cechowało jego formalnie „odjechane” filmy, w których szalone jazdy kamery, ekspresyjny montaż i pasaże muzyki klasycznej będą wprowadzały widza w świat subiektywnych odczuć wielkich luminarzy XIX-wiecznej sztuki, niezaspokojonych zmysłowo zakonnic, eksperymentujących z narkotykami naukowców i prowadzących podwójne życie prostytutek.

Tematem kampowych filmów Russella zawsze będzie wolność człowieka, której ten zwykle szuka albo w seksualnym ekscesie, albo w religii, albo w ich przetworzeniu – w sztuce. Był pionierem muzycznego wideo (realizował zresztą pierwsze klipy wyświetlane w MTV), spełniał się również w operze. Jednak do końca pozostał wierny sztuce filmowej, którą uprawiał nawet w przydomowym ogródku, kiedy ciężko chory mógł nagrywać jedynie za pomocą kamery VHS. Nie sposób przecenić wpływu, jaki Russell wywarł na reżyserów, którym niemiły jest przaśny realizm – zarówno mu współczesnych, jak i obecnie realizujących wizjonerskie kino. Bez cienia przesady można napisać, że Ken Russell był Oscarem Wilde’em angielskiego kina lat 60. i 70., królem przesytu, baroku i ironii, ukrywającym w sobie przewrotną mądrość. Mark Kermode – badacz i admirator twórczości reżysera – nazwał jego filmy świadectwem wielkości brytyjskiego kina lat 70. Jednak najlepiej kino Russella podsumował Terry Gilliam, mówiąc: filmy twórcy Diabłów były dowodem na to, że najważniejsza w kinie jest wyobraźnia, zwłaszcza nieokiełznana.

Piotr Kletowski

Wybrana filmografia

1967 Mózg za miliard dolarów / Billion Dollar Brain

1969 Zakochane kobiety / Women in Love

1970 Kochankowie muzyki / The Music Lovers

1972 Dziki mesjasz / Savage Messiah

1974 Mahler

1977 Valentino

1980 Odmienne stany świadomości / Altered States

1984 Zbrodnie namiętności / Crimes of Passion

1986 Gotyk / Gothic

Stopka